Drukuj

Silniki mające dwa uzwojenia wzbudzenia — szeregowe i bocznikowe —           nazywamy szeregowo-bocznikowymi.

Moment rozruchowy silników szeregowo-bocznikowych jest prawie tak samo duży jak w silnikach szeregowych, zaś uzwojenie wzbudzenia bocznikowe zapobiega niebezpiecznemu rozbiegowi silnika przy biegu luzem lub niedociążeniu.

Silniki szeregowo-bocznikowe znajdują zastosowanie na niektórych żurawiach do napędu mechanizmu zmiany wysięgu.

Rozruch i regulacja obrotów silników prądu stałego

Rozruch silników prądu stałego dokonuje się za pomocą oporników rozruchowych włączonych szeregowo w obwód wirnika, dzięki czemu przy rozruchu uzyskuje się zmniejszenie natężenia prądu do granic bezpiecznych dla uzwojenia wirnika.

Opór wirnika jest na ogół tak mały, że prąd rozruchowy mógłby w pierwszej chwili osiągnąć wartość wielokrotnie wyższą, np. 10 do 30 razy większą od prądu znamionowego. Przez włączenie w szereg z wirnikiem odpowiednio obliczonego opornika ograniczamy prąd rozruchowy do wartości około dwu- lub trzykrotnej prądu znamionowego.

Z chwilą, gdy wirnik zaczyna się obracać w polu magnetycznym, uzwojenie jego przecina strumień wytwarzany przez bieguny główne. Wskutek tego w uzwojeniu wirnika powstaje siła elektromotoryczna (SEM) skierowana przeciw napięciu przyłożonemu do zacisków wirnika. W miarę wzrastania obrotów siła przeciw elektromotoryczna wirnika wzrasta, a natężenie prądu maleje do granic wartości znamionowej. Wartość natężenia prądu limitowana jest wówczas jedynie różnicą między napięciem przyłożonym a siłą przeciw elektromotoryczną wirnika. Opornik może być wtedy wyłączony całkowicie.

Regulacja obrotów silnika w dół dokonywana jest przez włączanie w obwód wirnika oporu dodatkowego. Ponieważ przy zmniejszaniu strumienia biegunów głównych obroty silnika wzrastają, zaś przy zwiększaniu strumienia obroty maleją, przeto regulacja obrotów w górę dokonywana jest zazwyczaj przez zmniejszenie strumienia magnetycznego (np. przez włączenie oporu dodatkowego w szereg z uzwojeniem wzbudzającym). Zmiana kierunku obrotów silnika następuje przez zmianę kierunku prądu w wirniku lub w uzwojeniu wzbudzającym.

Przy prądzie stałym nie ma zasadniczej różnicy między prądnicą a silnikiem. Każda prądnica może pracować jako silnik, i odwrotnie — każdy silnik może służyć jako prądnica. Właściwość ta jest wykorzystywana do hamowania elektrycznego. Na rysunku 40 pokazane są charakterystyki mechaniczne silników prądu stałego.